Spinki do mankietów
o
Lekarz i pisarz Stanislovas Moravskis (1802-1853), który mieszkał i pracował tuż obok Birsztatu, w majątku Ustroń (obecnie Jundeliškės), nie przestaje nas zadziwiać swoimi wszechstronnymi zdolnościami, które dają także okazję do rozmowy o historii najbarwniejsze tematy - od nauki i patriotyzmu po muzykę i kwiaty. Czas przyjrzeć się związkom między Morawami a masonerią.
Pisarz znał wielu najsłynniejszych litewskich (i nie tylko) masonów, opisał ich biografie (m.in. w ubiegłym roku mogliśmy wysłuchać biografii jednego z najsłynniejszych masonów tamtych czasów, artysty Juozapa Oleškevičiusa, artysty Moravskiego przyjaciela, przetłumaczona po raz pierwszy na język litewski przez dr Redę Griškaitė) oraz w dziele Od Merkiny do Kowna. Przystań pustelnika i sam Moravski częściowo przyznali się do przynależności do tego tajemniczego stowarzyszenia. W świecie nauki Moravskis zasłynął także z tego, że jako jedyny opisał pogrzeb masona, a mianowicie biskupa wileńskiego Mykolasa Dłuskiego (1760–1821).
Celem wydarzenia jest poszerzenie doświadczeń poznawczych miłośników twórczości Morawskiego, pomoc w zrozumieniu różnorodności świata i umiejętności akceptowania tego, co „inne”. Ponieważ ówczesna elita prowadziła tzw. podwójne życie – publiczne, zewnętrzne i tajne, nie dla wszystkich widoczne, ale nie mniej ważne niż to pierwsze (w przypadku Litwy o dwoistości determinował także status polityczny wolny kraj). Wszystko to zostanie opisane w raporcie „Bracia Masoni: kilka lat masonerii w XIX wieku”. na Litwie” opowie zastępca dyrektora Litewskiego Muzeum Narodowego – główny kustosz zbiorów muzeum, dr hab. Maszerowana Istota. Drugim celem wydarzenia jest ukazanie stosunku opinii publicznej (ludzi) do tego jednego z najstarszych bractw, związanych zasadą tajemnicy i przysięgi, realizujących cele filantropijne, ale tajemniczych i przez to owianych mitami i legendami. Starszy pracownik naukowy Instytutu Literatury i Folkloru Litewskiego dr dr. Radvilė Racėnaitė.
Aktor Andrius Bialobžeskis przeczyta kilka fragmentów dzieł Moravskiego „Keleri mano jaunystės metai in Vilnius” i „Od Merkinės do Kowna” (przetłumaczonych na język litewski przez Redę Griškaitė).
Na zakończenie wydarzenia patron Rimvydas Baranauskas pokaże znajdujący się w jego osobistych zbiorach dokument masoński, związany z wielką litewską lożą masońską w Wilnie „Tobula vienybė” (1784), a dr. Wypowie się w tej sprawie Žygintas Búchys.
Wydarzenie poprowadzi historyk architektury, architekt dr hab. Mariusa Daraškevičiusa, który zademonstruje na żywo fartuch masoński uszyty i haftowany specjalnie na tę okazję. Jak co roku nie zabraknie dobrej muzyki. Tym razem opuścimy scenę pianistce Rūcie Blaškycie i mezzosopranistce Ricie Preikšaita.
Przed czytaniami zapraszamy do odwiedzenia miejsca wiecznego spoczynku Pustelnika z Ustronei – kaplicy na cmentarzu Nemajunai.
